Rok 2024 w Gminie Pelplin obfituje w wyjątkowe rocznicę, których wspólnym mianownikiem jest Zakon Cystersów. Za jego sprawą Pelplin przez 750 lat z małej osady stał się ważnym ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym i religijnym regionu.
Podczas sesji Rady Miejskiej w Pelplinie 21 grudnia 2023 r. została przyjęta uchwała w sprawie ustanowienia roku 2024 – Rokiem 750-lecia nadania Pelplina Cystersom. Decyzja ta została podjęta przez Radnych jednogłośnie i podyktowana była przypadającymi w tym roku rocznicami. Wszystkie te wyjątkowe jubileusze związane są z obecnością i działalnością Zakonu Cystersów na pelplińskich ziemiach.
Pelplin to stosunkowo młode miasto, jednakże jako osada wiejska może się poszczycić 750-letnią udokumentowaną historią. Mimo, iż ślady osadnictwa na tych terenach sięgają o wiele dalej, to jednak na kartach historii najbardziej zapisał się okres, gdy ziemią tą gospodarował Zakon Cystersów. Pelplin po raz pierwszy pojawia się w dokumencie z 1274 r. wystawionym przez księcia pomorskiego Mściwoja II w Świeciu. Zgodnie z nim książę przekazał Cystersom osadę zwaną Polplin wraz z częścią ziemi tymawskiej, leżącą pomiędzy rzekami Wierzycą, Węgiermucą i Janką. Dokładnie w 2024 r. przypada 750-lecie nadania Pelplina Cystersom. To właśnie za sprawą zakonników w niewielkiej osadzie powstał imponujących rozmiarów klasztor stanowiący ważny ośrodek życia religijnego, gospodarczego oraz kulturalnego. Zakon Cystersów gospodarował tą ziemią przez blisko sześć wieków, służąc Bogu i człowiekowi poprzez modlitwę i pracę, w myśl swojej dewizy „ora et labora”, czyli módl się i pracuj. Dopiero rządy pruskie, wynikające z pierwszego rozbioru Polski, doprowadziły do kasaty opactwa. Zabudowania klasztorne nie popadły jednak w ruinę. Bullą Piusa VII De salute animarum znacznemu powiększeniu uległa Diecezja Chełmińska, która na swoją nową siedzibę wybrała Pelplin. 3 sierpnia 1824 r. nastąpiło oficjalne przeniesienie stolicy biskupiej z Chełmży do Pelplina, a teren opactwa przejęła diecezja. W 2024 r. świętować będziemy 200-lecie przeniesienia stolicy Diecezji Chełmińskiej do Pelplina. Był to kolejny przełom w dziejach osady, który zapoczątkował jej dynamiczny rozwój oraz wzrost znaczenia na mapie Pomorza. W historii diecezji bez wątpienia zapisała się data 25 marca 1992 r., kiedy to papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus dokonał reorganizacji administracji Kościoła w Polsce. W jej wyniku Diecezja Chełmińska zmieniła nazwę na Pelplińską oraz została zreorganizowana pod względem struktury. Kolejną ważną datą zarówno dla diecezji jak i Gminy Pelplin był 6 czerwca 1999 r. Właśnie wtedy Jan Paweł II odwiedził Pelplin - stolicę Diecezji Pelplińskiej. Podczas wizyty Ojciec Święty celebrował mszę św. na górze w pobliżu miasta, w której wzięło udział ponad 300 tys. wiernych. W 2024 r. przypada 25-lecie wizyty św. Jana Pawła II w Pelplinie.
Ustanowienie roku 2024 rokiem 750-lecia nadania Pelplina Cystersom jest wyrazem głębokiego szacunku dla naszej bogatej historii, tradycji i dziedzictwa, które stanowią fundament naszej tożsamości. Obchody tego jubileuszu stwarzają doskonałe warunki do refleksji nad drogą, jaką przeszedł Pelplin - od małej przyklasztornej osady do jednego z bardziej rozpoznawalnych miejsc na mapie województwa pomorskiego. Ponadto pozwalają na podejmowanie różnorodnych inicjatyw mających na celu upowszechnianie historii Zakonu Cystersów oraz dziedzictwa kulturowego związanego z tym miejscem.
Serdecznie zachęcamy do aktywnego włączenia się w obchody ww. roku poprzez podejmowanie działań związanych z świętowaniem 750-lecia nadania Pelplina Cystersom oraz upowszechniania wiedzy o Zakonie Cystersów, ich dziedzictwie oraz historii w szczególności poprzez konkursy, wystawy, publikacje, programy edukacyjno-wychowawcze, uroczystości i inne wydarzenia.
-
Tekst: www.pelplin.pl