28 stycznia 1920 roku, po prawie 148 latach niewoli, Pelplin wrócił do odrodzonej Polski. Kilka dni później w mieście pojawił się entuzjastycznie witany generał Józef Haller. Na pamiątkę tamtych wydarzeń, 26 stycznia 2024 odbyły się doroczne uroczystości upamiętniające to historyczne wydarzenie.
-
Z kart historii...
28 stycznia 1920 r. oddziały Frontu Pomorskiego wkraczając do Pelplina dokonały jego przyłączenia do odrodzonej Polski. „… oto spełniło się to, co było z dawna szczytem naszych marzeń, pragnień i celów …” (z kart dawnego Pielgrzyma). Po blisko 148 latach zaboru pruskiego Pelplin powrócił na łono ukochanej Ojczyzny.
Zachowały się liczne opisy tych wydarzeń m.in. wkroczenie oddziałów polskich do Duchowej Stolicy Kociewia - Pelplina opisali Janusz Ciemnołoński i Janusz St. Pasierb w swojej książce pt. Pelplin:
„W środę, 28 stycznia 1920 roku już rano kapela złożona z 12 muzykantów odegrała z wieży katedralnej kilka pieśni narodowych. Ulice przybrano barwami narodowymi, młodzież i stowarzyszenia z chorągwiami ustawiły się od dworca do katedry. Wśród bicia dzwonów około godz. 11 przybył oddział ułanów krechowieckich pod dowództwem rotmistrza Podhorskiego i załoga pociągu pancernego. W południe wmaszerował pod dowództwem pułkownika cały pułk w sile 1200 żołnierzy, przybyły wprost z frontu. Po powitaniu na rynku odbyło się wieczorem nabożeństwo dziękczynne w katedrze”.
foto. Tomasz Kolos - UMiG Pelplin